Καρίτσα, ένα ορεινό χωριό με κύριες ασχολίες των χωρικών  η κτηνοτροφία γιδοπροβάτων, και η καλλιέργεια της ελιάς και των δημητριακών πάντα είχε πολλούς Καριτσιώτες να μεταναστεύουν  για να βρούνε αλλού καλύτερες ευκαιρίες και τρόπο ζωής.  Στις αρχές αυτή η αναζήτηση τους οδήγησε σε κοντινά πιο εύφορα χωριά και κατόπιν σε μεγαλύτερα κεφαλοχώρια και πιο μακρινές πόλεις.  Έτσι στην υπόλοιπη Λακωνία και στην γειτονική Αρκαδία όπου βρίσκονται κάτοικοι με το όνομα «Καρυτσιώτης» η καταγωγή τους είναι από την Καρίτσα. Παίρνανε το καινούργιο επίθετο αυτό γιατί έτσι τους λέγανε οι ντόπιοι στα άλλα χωριά που μετακόμιζαν˙ «Καρυτσιώτης», δηλαδή «φερμένος από την Καρίτσα».  Ο πιο διάσημος απόγονος της Καρίτσας είναι ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, ευεργέτης του Έθνους και στενός συνεργάτης του Ρήγα Φεραίου,  που γεννήθηκε στο Άστρος Κυνουρίας.

 Η μετακόμιση της φαμιλιάς του Δημήτριου Καρυτσιώτη χρονολογείται γύρω στα 1720 με 1730.  Αποτελεί μέρος της πρώτης συγκεκριμένης αναφοράς μαζικής  μετακόμισης Καριτσιωτών.  Εκτός από το Άστρος άλλοι πήγαν στο Λενίδι και μπαρκάρισαν για τις Σπέτσες, μετά κάμποσοι άλλοι πήραν το δρόμο για την Γράμμουσα, το σημερινό Αμπελοχώρι. Αργότερα ακόμα άλλοι εγκαταστάθηκαν στους Μολάους, 50 τόσα χιλιόμετρα από το χωριό. Αυτό το ρεύμα μετακόμισης προς τα κοντινά χώρια, κεφαλοχώρια και αστικά κέντρα συνεχίζεται αδιάκοπα από τα παλιά χρόνια μέχρι και σήμερα. 

Το πρώτο αξιόλογο ρεύμα μεταναστών από την Καρίτσα για το εξωτερικό ξεκίνησε γύρω στα 1890 όταν πολλοί φύγανε για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Συνεχίστηκε μέχρι την δεκαετία του 1920 όταν η οικονομική πτώση στην Αμερική άρχισε να περιορίζει τον αριθμό Ελλήνων μεταναστών προς εκεί. Αλλά το μεγαλύτερο ρεύμα μετανάστευσης Καριτσιωτών προς το εξωτερικό εμφανίστηκε στα μεταπολεμικά χρόνια όταν μέσα σε 20 σχεδόν χρόνια 40% των χωριανών φύγανε από το χωριό. Ενώ μερικοί τράβηξαν τον γνωστό δρόμο για την Ηνωμένες Πολιτείες, άλλοι περάσανε τον Βόρειο-Ατλαντικό Ωκεανό για να πάνε στον Καναδά και λίγοι με βαλίτσες στο χέρι πήραν το τρένο για την Γερμανία. Για τους περισσότερους, όμως, «άνοιγε μια καινούργια πόρτα» στην μακρινή Αυστραλία.

Με δάκρια στα μάτια και πόνο στην καρδιά αποχαιρετάγανε το αγαπητό χωριό να πάνε στον Πειραιά και να μπαρκάρουν στα υπερωκεάνια που τους περιμένανε. Πέρα από το θρυλικό Αιγαίο Πέλαγος και την ήρεμη Μεσόγειο πέρασαν το κανάλι του Σουέζ και την Ερυθρά Θάλασσα πρώτου μπούνε στον απέραντο Ινδικό Ωκεανό. Κατόπιν τους περίμεναν οι φουρτούνες και οι θύελλες του Νότιου Ωκεανού πριν, μετά από 20 τόσες μέρες ταξίδι, φτάσουν στον προορισμό τους. Στην Αυστραλία οι περισσότεροι Καριτσιώτες εγκαταστάθηκαν στην Αδελαΐδα, την αποκαλούμενη «Αθήνα του Νότου». Οι πρώτοι Καριτσιώτες που φτάσανε στην όμορφη αυτή πόλη ήταν η οικογένεια Κατσάμπη: ο 29χρονος Γιάννης με τη 26χρονη γυναίκα του Χριστίνα και τον μικρό τους γιο Δημήτρη που ήταν μόλις ενός χρόνου. Φτάσανε στα 1954 και πολύ σύντομα τους ακολουθήσανε πολλοί άλλοι.

Τι έκανε τόσους και τόσους Καριτσιώτες να αντιμετωπίσουν την τυραννία των αποστάσεων και να εγκατασταθούν, στην άλλη άκρη του κόσμου, 12 χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο τους. Ενώ πολλά συχνά λέγονται για το ελληνικό μεράκι για περιπέτειες, οι πιο σίγουροι λόγοι έχουν να κάνουν με τη δύσκολη κοινωνική και οικονομική κατάσταση που βασάνιζε την ελληνική κοινωνία, από τα παλιά κείνα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Αν και η Ελλάδα απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό, εδώ και 180 χρόνια, δεν κατόρθωσε ποτέ να πετύχει σημαντική πρόοδο στην ανάπτυξη ανεξάρτητης εθνικής οικονομίας. Όταν, προς το τέλος της δεκαετίας του ’40, η Αυστραλία άνοιγε τις πόρτες της στους μετανάστες η Ελλάδα οικονομικά είχε πέσει στα γόνατά της. Μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση της δεκαετίας του ’30 είχε ακόμα να υποφέρει τα δεινά και την δυστυχία που φέρανε οι πόλεμοι της δεκαετίας του ’40.

Έτσι πολλοί Καριτσιώτες επιδίωξαν κάποια διέξοδο. Οι περισσότεροι φεύγανε με σκοπό να ξαναγυρίσουνε μέσα σε πέντε χρόνια όταν θα είχαν εξοικονομήσει αρκετά λεφτά να τακτοποιήσουν επείγουσες ανάγκες: να παντρέψουν αδερφές και κόρες ή να σπουδάσουν μικρότερους αδερφούς και γιους ή να ξεπληρώσουν οικογενειακά χρέη και τέλοσπαντων να χτίσουν ένα σπίτι και να αγοράσουν μερικά χωράφια να βγάζουν το ψωμί τους λίγο πιο ξεκούραστα. Σίγουρα όμως στις περισσότερες περιπτώσεις οι μετανάστες φεύγανε με σκοπό να ξαναγυρίσουν όταν είχαν κονομήσει ένα λογικό κεφαλαίο να καλυτερέψουν την ζωή και την θέση τους στο χωριό. Στην πραγματικότητα για τους περισσότερους αυτό δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα πενταετές όνειρο που δεν πραγματοποιήθηκε. Αρκετά σύντομα οι περισσότεροι ήταν σχετικά ευχαριστημένοι με την ζωή τους στην Αυστραλία αλλά κατά κύριο λόγο με τις ελπίδες των παιδιών τους.

Αυτά παρά το γεγονός ότι τους φέρανε ως φτηνούς εργάτες, γρήγορα για να επεκτείνουν τις βαριές βιομηχανίες. Έτσι στις περισσότερες περιπτώσεις οι μετανάστες πιάνανε τις πιο βαριές, τις πιο ανθυγιεινές και τις πιο επικίνδυνες δουλειές, με τα κατώτατα μεροκάματα, στα σιδηροχυτήρια και στα εργοστάσια αυτοκινήτων και ηλεκτρονικών συσκευών. Οι Καριτσιώτες της Αδελαΐδας δουλεύανε στα χυτήρια του Perry Εngineering, στο αυτοκινητοεργοστάσιο Holden, στο Kelvinator που έφτιαχνε ψυγεία και στους Μύλους Λάστιχου Rubber Mills. Οι μύλοι λάστιχου είχαν προτίμηση γιατί εκεί δουλεύανε τέσσερις ώρες υπερωρία κάθε μέρα που σήμαινε ένα ταχτικά πιο μεγάλο φάκελο πληρωμής. Στις διακοπές, για να αποκτήσουν κάποιο περίσσευμα, πήγαιναν οικογενειακώς, μεγάλοι και μικροί, να μαζέψουνε φρούτα όπως βερίκοκα, πορτοκάλια, και σταφύλια στην κοιλάδα του ποταμού Μάρι. Τον υπόλοιπο χρόνο ενώ οι άντρες πηγαίνανε στα εργοστάσια οι περισσότερες γυναίκες προτιμούσαν τις αγροτικές δουλειές γιατί από μικρές στο χωριό έτσι είχαν μάθει. Πηγαίνανε λοιπών παρέες από Καριτσιώτες, Γερακίτισσες και άλλες από την Λακωνία με το φορτηγάκι του Γερακίτη, Νίκου Μήτρη, για να μαζέψουνε κεράσια, μήλα, μπιζέλια, μαπάκια (λαχανάκια των Βρυξελλών) ή οτιδήποτε άλλο φρούτο ή λαχανικό έβγαζαν τα πανέμορφα περιβόλια στους λόφους της Αδελαΐδας.

Η μετανάστευση από την Καρίτσα συνεχίστηκε και αποκορυφώθηκε ακόμα πιο ψηλά από το 1961 μέχρι το 1965. Σε αυτό το διάστημα οι περισσότεροι Καριτσιώτες στην Αυστραλία είχαν εγκατασταθεί ο ένας κοντά στον άλλον στο «Γκούντγουντ», ένα από τα μέσα προάστια της Αδελαΐδας, το οποίο μέχρι σήμερα έχει πολλούς απογόνους από το χωριό που ζουν εκεί. Μετά από το 1970 η μετανάστευση προς την Αυστραλία άρχισε να πέφτει.

Mερικοί Αυστραλοκαριτσιώτες προσπάθησαν να ξαναγυρίσουν στο χωριό. Δυο-τρεις το πετύχανε, άλλοι ξαναγυρίσανε στην Αυστραλία, ενώ μερικοί, για ένα διάστημα, πηγαινοέρχονταν. Οι Καριτσιώτες στην Αυστραλία είναι σήμερα πολύ διαφορετικοί από τους μετανάστες του '50 και του '60. Ενώ τότε σχεδόν όλοι δουλεύανε στα εργοστάσια και στις φάρμες σήμερα αντιπροσωπεύονται σε όλα τα κοινωνικά στρώματα συμπεριλαμβάνοντας βιομηχανικούς εργάτες, φρουτοπαραγωγούς, ελαιοπαραγωγούς, καταστηματάρχες, μαγαζάτορες, βιοτέχνες, ταξιτζήδες, δημόσιους υπάλληλους, διευθυντές επιχειρήσεων, επιστήμονες, εκπαιδευτικούς, δικηγόρους και άλλους επαγγελματίες. Οι περισσότεροι είναι ευχαριστημένοι στην Αυστραλία, αν και νοσταλγούν το χωριό που γεννήθηκαν αυτοί ή οι πρόγονοι τους. Γι' αυτό όποτε μπορούν ξαναγυρίζουν στη Ελλάδα να κάνουν διακοπές και να περάσουν μερικό καιρό στην Καρίτσα. Συνάμα διατηρούν ισχυρούς δεσμούς αναμεταξύ τους και χαίρονται όταν σμίγουν σε οικογενειακές εκδηλώσεις, γιορτές, βαφτίσια και γάμους. Τους αρέσει ακόμα να ανταμώνονται σαν μεγάλη πατριά στις εκδηλώσεις της Αδελφότητα Καριτσιωτών, ενός σωματείου που συγκροτήθηκε συγκεκριμένα για να τους φέρνει όλους πιο κοντά.

Αδελφότητα Καριτσιωτών Αδελαΐδας

Η Αδελφότητα Καριτσιωτών «Καρίτσα» ιδρύθηκε το 1986. Πρωτεργάτες της αδελφότητας θεωρούνται ο αείμνηστος Κώστας Α Μαλαβάζος κι ο Διαμαντής Δ Ροζακλής. Οι λόγοι εκτός από συναισθηματικοί αρχικά ήταν φιλανθρωπικοί. «Να έχουμε λεφτά να βοηθάμε Καριτσιώτες αναξιοπαθούντες και το χωριό όταν χρειάζεται!» έλεγαν τα ιδρυτικά μέλη.

Η πρώτη συγκέντρωση έγινε με 34 ιδρυτικά μέλη τον Αύγουστο του 1986 στο Γκούντγουντ, προάστιο της Αδελαΐδας όπου κατοικούν όχι και λίγοι χωριανοί. Πρόεδρος τα χρόνια 1986 – 1987 υπηρέτησε ο Διαμαντής Μ Μαλαβάζος. Τα υπόλοιπα μέλη του πρώτου διοικητικού συμβουλίου ήταν οι: Διαμαντής Δ Ροζακλής (αντιπρόεδρος), Κώστας Ν Κατσάμπης (γραμματέας), Γιάννης Γ Σταυριανός (ταμίας), Παναγιώτης Α Αντώνης, Ντίνος Γ Αντωνίου, Δημήτρης Ε Κατσάμπης και Βαγγέλης Ι Μαλαβάζος.

Η διατήρηση της καριτσιώτικης ταυτότητας και η προώθηση της αγάπης για το χωριό είναι πρωταρχικοί σκοποί της αδελφότητας. Μέσα στους στόχους της είναι οι επαφές με το χωριό και η παροχή κάθε βοήθειας προς αυτό και κάθε δεινοπαθούντα συμπατριώτη. Οι Καριτσιώτες της Αδελαΐδας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της λακωνικής πατριάς. Η αδελφότητα διατηρεί στενή συνεργασία με τον Παλλακωνικό Σύλλογο της Νότιας Αυστραλίας «Ο Λεωνίδας», τον οποίο αναγνωρίζει πρωτοπόρο σύλλογο όλων των Λακώνων της Αδελαΐδας.

Οι εκδηλώσεις της αδελφότητας που έχουν ξεχωριστή σπουδαιότητα για τους Καριτσιώτες είναι τρεις, δυο χοροί και μια εκδρομή. Ο πρώτος χορός γίνεται το Φλεβάρη. Ο δεύτερος τέλη Αυγούστου, αρχές Σεπτέμβρη γίνεται με πανηγυρική λαμπρότητα και αναπαράγει «Του Αγιαννιού» το μεγαλύτερο, το χρονιάτικο πανηγύρι του χωριού. Προς το τέλος κάθε χρόνου η αδελφότητα οργανώνει δωρεάν εκδρομή για τα μελή και φίλους.

Η δραστηριότητες της αδελφότητας είναι σπουδαίες μέχρι σήμερα:

Πρωταρχική μέριμνα της αδελφότητας ήταν η οικονομική βοήθεια για την ύδρευση της Καρίτσας

Κατά καιρούς έχει στείλει σεβαστά χρηματικά ποσά σε άτυχους Καριτσιώτες στο χωριό και στην Αυστραλία

Άλλη φροντίδα της αδελφότητας ήταν η οικονομική ενίσχυση για τη διάσωση της τώρα παραγραμμένης «Ελλάς Αδελαΐδας», ποδοσφαιρικό σύλλογο που αντιπροσώπευε την ελληνική παροικία της Αδελαΐδας στο εθνικό πρωτάθλημα Αυστραλίας

Η αδελφότητα έχει στείλει κατά καιρούς διάφορα χρηματικά ποσά για εθνικούς σκοπούς όπως στους σεισμόπληκτους του Αιγίου Αχαΐας και της Αθήνας, ανασκαφές στην μακεδονική Βεργίνα και συμπαράσταση του Ινστιτούτου Ελληνικών Μελετών

Τέλος η αδελφότητα έχει κάνει πολλές δωρεές σε διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα

Στο μέλλον η αδελφότητα είναι αποφασισμένη να προωθεί τη διατήρηση της μητρικής μας γλώσσας, της ελληνικής, στην Αυστραλία, την αγάπη και αλληλεγγύη μεταξύ των Καριτσιωτών και όλων γενικά των Λακώνων και πατριωτών στην Αδελαΐδα. Πάνω απ' όλα άσβεστη αγάπη για το χωριό και παροχή κάθε βοήθειας για κοινωφελή έργα και για δεινοπαθούντες Καριτσιώτες.

Σήμερα το διοικητικό συμβούλιο απαρτίζουν οι:

Γιάννης Γ. Σταυριανός (πρόεδρος)

Μιχάλης Δ. Μαλαβάζος (αντιπρόεδρος)

Κώστας Σ. Μαλαβάζος (γραμματέας)

Κώστας Ν. Κατσάμπης (ταμίας)

Δημήτρης Γ. Ροζακλής (βοηθός ταμία)

Γιάννης Γ. Αντωνίου

Παναγιώτης Δ. Βλάχος

Γιάννης Ε. Κατσάμπης

Γιώργος Ι. Κατσάμπης

Χρήστος Δ. Κατσάμπης

Παναγιώτης Θ Σταυριανός

Χαρίκλεια Ι. Σταυριανού

Διαμαντής Α. Χαγιάς

Εξελεγκτική Επιτροπή

Διαμαντής Μ. Μαλαβάζος

Δημήτρης Ε. Κατσάμπης

Κώστας Μαλαβάζος, Γιάννης Αντωνίου, Γιάννης Κατσάμπης, Γιάννης Σταυριανός, Μιχάλης Μαλαβάζος, Κώστας Κατσάμπης και Γιώργος Κατσάμπης