«Ονόματα που συμβολίζουν την συνέχεια και διασύνδεση των απανταχού Καριτσιωτών »

TountasPanagiotisDimitri.jpg (81510 bytes)

Σουσάνα Κωνσταντίνου Κρητικού (Μπαλάχα)

1872-1931

εγγονή του πρώτου Κρητικού που ήρθε στη Καρίτσα από την Κρήτη και ο Παναγιώτης Δημητρίου Τούντας

1843-1947

 εγγονός του πρώτου Τούντα από τη Ζαραφώνα που εγκαταστάθηκε στην Καρίτσα

 

TsebelisGeorgakisFarmakis.jpg (23532 bytes)

ΓΙωργάκης Τσεμπελής (Φαρμάκης)

1846-1930

 

1medium.jpg (90099 bytes)

Οικογένεια του «Κάπα Πι και Ροζακλή»

1869-1956

 

Karitsiotis.jpg (106762 bytes)

Άγαλμα Δημήτριου Καρυτσιώτη (1741 - 1819) στο Άστρος Κυνουρίας)

wpe1.jpg (10345 bytes)

Γιωργίτσα Αναστάση Τούντα (Μικρούτσαινα) το γένος Λάμπρου (1871-1961) 

wpe3.jpg (35296 bytes)

Νικόλας Κωνσταντίνου Προφύρης (1878-1961) με τη γυναίκα του Δημητρούλα Νικόλα Μαλαβάζου

 LambrosSpiros.JPG (15335 bytes)

Σπύρος Γεωργίου Λάμπρος (1880-1976) με τη γυναίκα του Κωνσταντίνα Γεωργίου Χρόνη

 

 

 

 

 

Μοναδική φωτογραφία του Κωνσταντιρουμάνου (1864-1955)  Από αριστερά: Η νύφη του Κατερίνα Αθανασίου Κόντου (Τζούμου), ο μοναχογιός του Παναγιώτης, ο ίδιος ο Κωνσταντηρουμάνος, και η γυναίκα του η Κυριακούλα Γεωργάκη Αντωνίου (Λούλου)

Η πρώτη απογραφή στην ελεύθερη Ελλάδα μετά τη μεγάλη επανάσταση του 1821 δείχνει την Καρίτσα να κατοικείται από 20 οικογένειες.  Επικρατέστερες από αυτές ήταν νοικοκυριά που άκουαν στα ονόματα Τσεμπελής, Κατσάμπης, Μαλαβάζος, Τριανταφύλλου, Κοντογιάννης, Γιανναντώνης (αργότερα Αντώνης ή Αντωνίου), Χαγιάς, Τούντας και Κρητικός. Γνωρίζονταν όμως καλύτερα με τα παρατσούκλια τους, όπως Καφετζής, Μαρκαίος, Ρουμάνος και άλλα. Από τότε, πολλές οικογένειες, άλλες έχουν έρθει και άλλες έχουν φύγει. Η σειρά που ήρθαν οι οικογένειες αυτές κατά προσέγγιση είναι ως εξής: Βουρβουριώτης (αργότερα Λάμπρος), Ροζακλής, Τσολομήτης, Τζοβάνης, Κουρτέσης, Χρόνης, Προφύρης, Ζαχαράκης, Γραμματικάκης, Ρήγας, Οικονομόπουλος, Βλάχος, Γεωργαντώνης, Σταυριανός, Θεοδωρακάκος, Τσίπουρας, Χελιώτης, Γεωργοστάθης, Πήλιουρας και Μάζης.

 

Ενώ, άλλοτε, τα οικογενειακά αυτά ονόματα και παρατσούκλια ήταν απλά ένας τρόπος να διαχωρίζεται η μια οικογένεια από την άλλη, με τον καιρό έχουν γίνει συνώνυμα ταυτοπροσωπίας και ταυτότητας που συμβολίζουν τη συνέχεια και  τη διασύνδεση των απανταχού  οικογενειών και  τη σχέση τους με την γενέτειρά τους, την Καρίτσα.

 

Αυτό που ακολουθεί είναι μια συνοπτική επισκόπηση από τα σόγια και τις οικογένειες που μέχρι τώρα έχουνε ζήσει στην Καρίτσα.  Επίσης, οπουδήποτε είναι δυνατόν, τοπωνύμια που σχετίζονται με επώνυμα ή παρατσούκλια καταγράφονται σε πλάγια γράμματα.  Το κείμενο είναι αποτέλεσμα στενής συνεργασίας του συγγραφέα με το Στέλιο Δ Χαγιά (Δράτσα) και το Γιάννη Β Γαβριήλ, γιο της Καριτσιώτας Μαρίας Αναστασίου Τούντα (Μικρούτση).  Ειλικρινείς ευχαριστίες επίσης για τη συνεχιζόμενη συμπαράσταση στους συγχωριανούς Αντώνη Κ Κατσάμπη, Μιχάλη Π Ρήγα και Αλεξάνδρα Α Κατσάμπη.  Οφείλουμε επίσης ευγνωμοσύνη για τις ακόλουθες πολύτιμες πηγές:  «Γάμοι του Κοσμά», επιμέλεια του Δημήτρη Γ Τσολομήτη, και «Γκιότσαλι και Άγιος Δημήτριος», τοπική έρευνα και καταγραφή ιστορικών στοιχείων, των συγγραφέων  Κωνσταντίνου Σ Μπατσάκη και Δημήτρη Α Πραγαλού. Και τα δύο αυτά έντυπα αποδείχτηκαν πολύτιμα στην περαιτέρω καταγραφή των παραδοσιακών διασυνδέσεων με τα γειτονικά αυτά χωριά.

 

ΤΣΕΜΠΕΛΗΣ

Οι Τσεμπελαίοι παραδοσιακά θεωρούνται από τους αυτόχθονες Καριτσιώτες. Λένε ήταν προεστοί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και ανταμειφθήκανε με πολλά χωράφια στα χαμηλά μέρη του χωριού.  Το όνομα πιθανώς να είναι τουρκικής προέλευσης.  Αν και κάποτε ήτανε πολλοί, σήμερα δεν μένουνε τόσοι απ' το σόι αυτό στην Καρίτσα. H έξοδός τους ουσιαστικά άρχισε στο δεύτερο μισό του προπερασμένου αιώνα. Πολλοί τότε πήγανε σε άλλα περίχωρα ή φύγανε για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

 

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της οικογένειας του ισχυρού άντρα της Καρίτσας, Αναγνώστη Τσεμπελή.  Τέσσερις από πέντε γιοι του εγκατέλειψαν το χωριό για να εγκατασταθούν στο Γεράκι στο δεύτερο μισό του προπερασμένου αιώνα.  Ο Νικόλας, ο Κωνσταντίνος, ο Παντελής και ο Γεώργιος μεγάλωσαν δικές τους οικογένειες στο Γεράκι.  Ο Γεώργιος, γεννημένος στην Καρίτσα το 1844, πήγε σώγαμπρος στο Γεράκι το 1872.  Κάπου 25 χρόνια αργότερα, κάθε ένας από τους πέντε γιους του έφυγε για το Χάρισμπουργκ των Ηνωμένων Πολιτειών.  Εκεί, τα αδέλφια Τσεμπελή -Γιάννης, Παναγιώτης, Κωνσταντίνος, Μιχάλης και Τριαντάφυλλος- ίδρυσαν το Ελληνοαμερικανικό Ζαχαροπλαστείο και αναγνωρίζονται από τους πρωτοπόρους της ελληνικής κοινότητας στην ευρύτερη περιοχή του Χάρισμπουργκ. Λεύκωμα της εκεί Ελληνορθόδοξης Κοινότητας γράφει: «Τόσοι και τόσοι Έλληνες νεομετανάστες έφαγαν το πρώτο τους φαγητό και κοιμήθηκαν την πρώτη βραδιά στο Χάρισμπουργκ, στο Ελληνοαμερικανικό Ζαχαροπλαστείο» των αδελφών Τσεμπελή.

 

Στο μεταξύ, στην Καρίτσα οι οικογενειακές ομάδες των Τσεμπελαίων διαχώριζαν με τα παρατσούκλια Καλετούρκος, Φαρμακαίοι, Μπικαίοι, Καφετζαίοι, και Λορδαίοι.

Σχετικά τοπωνύμια: 

του Παντελή Τσεμπελή το Καλύβι, το Λινό του Καφετζή, η Λορδαίικη Στρούγκα

 

Καλετούρκος

Ο Χρήστος Αναγνώστη Τσεμπελής (Καλετούρκος), ισχυρή φυσιογνωμία του χωριού κατά το πρώτο μισό του περασμένου αιώνα είναι ένας από δυο μονάχα γιος του Αναγνώστη που παρέμεινε στην Καρίτσα.  Ο Καλετούρκος υπήρξε ένας από τους πρώτους προέδρους της κοινότητας και διαδέχτηκε τον Κωνσταντίνο Νικολάου Μαλαβάζο (Κωστή) όταν εκείνος ξαναγύρισε οριστικά στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1919.  Οι γεροντότεροι το θυμούνται, «ασπρομάλλη και πολύ γέρο όταν ψηφίστηκε πρόεδρος».  Το παρατσούκλι «Καλετούρκος» το κόλλησε, λένε, γιατί του άρεσε να φοβίζει τα μικρά που τον αποφεύγανε ενώ αυτός μουρμούριζε, «Καλέ Τούρκο, καλέ Τούρκο που ίσε;»

 

Φαρμάκης και Μπίκος

Από τις οικογένειες των Τσεμπελαίων που μένουν ακόμα στο χωριό είναι δύσκολο να βρεθεί κοινός κρίκος να τους συνδέει όλους μαζί, εκτός από τις οικογένειες Φαρμάκη και Μπίκου που εντοπίζουν τον κοινό πρόγονο Θανάση Τσεμπελή πριν έξι γενεές.  Ο Θανάσης γεννήθηκε προς το τέλος του 18ου αιώνα και ήταν πατέρας του Γιάννη Τσεμπελή (Φαρμάκη)  και του Δημήτρη Τσεμπελή (Μπίκου) οι οποίοι με τη σειρά τους είναι οι κοινοί πρόγονοι των μεταγενέστερων Φαρμακαίων και Μπικαίων.

 

Καφετζής

Οι Καφετζαίοι είναι μια άλλη παλιά οικογένεια  των Τσεμπελαίων και προέρχονται από το Χρήστο Τσεμπελή που γεννήθηκε γύρω στα 1810.  Είχε τουλάχιστον τρία παιδιά: τη Ρεγγίνα, τη Σωτηρία και τον Κωνσταντίνο.  Η Ρεγγίνα πήγε στον Αϊ-Δημήτρη όταν το 1864 παντρεύτηκε τον Παπα-Καμαρινό της εκεί ενορίας.  Η Σωτηρία το 1869 παντρεύτηκε το Θεόδωρο Κανέλλη στο Γεράκι. Ο δε Κωνσταντίνος κι αυτός έφυγε από την Καρίτσα και έμενε στον Κόσμα όπου το 1865 παντρεύτηκε τη Λυγερή Τζοβάνη.  Αργότερα, ξαναγύρισε στην Καρίτσα και άνοιξε καφενείο, γι' αυτό και του κόλλησαν το παρατσούκλι «Καφετζής».  Μεγάλωσε μεγάλη οικογένεια με 13 παιδιά, εφτά αγόρια και έξι κορίτσια, αλλά μέσα σε οχτώ χρόνια, από το 1896 μέχρι το 1904, όλα τα αγόρια φύγανε από τη Καρίτσα και μεταναστέψανε στην Βαλτιμόρη των Ηνωμένων Πολιτειών.  Η παρουσία των Καφετζαίων στο χωριό τελείωσε με το θάνατο του Κωνσταντίνου το 1918 αλλά το «Λίνο του Καφετζή» στα  παλιά αμπέλια της Πάνω Λούτσας μαρτυράει την ύπαρξή τους.  Να σημειωθεί, κατά τη διάρκεια του προπερασμένου αιώνα αρκετοί άντρες Τσεμπελαίοι εγκατασταθήκανε και παντρευτήκανε στα γειτονικά χωριά Πελετά, Κοσμά και Γεράκι όπου απέκτησαν πολλούς απογόνους.

 

Λόρδος

Ακόμα ένας άλλος από τους Τσεμπελαίους που κάπως αποκόπηκε από τους υπόλοιπους είναι ο Κωνσταντίνος Βασιλείου Τσεμπελής, καλύτερα γνωστός ως «Λόρδος».  Γεννήθηκε το 1847 και είχε εκατοστίσει τα χρόνια του όταν πέθανε το 1947.  Ήταν ένας από τους φτωχότερους του χωριού, γι’ αυτό και τον κοροϊδεύανε με το παρατσούκλι «Λόρδος».   Ο δε μοναχογιός του, ο Παναγιώτης, πέθανε μια βδομάδα μετά από τον πατέρα του.  Επέζησαν τρεις κόρες –Αγγελική, Γιαννούλα και Κατερίνα- που όλες ήτανε εγκαταστημένες στην Αθήνα.

 

ΚΑΤΣΑΜΠΗΣ

Οι Κατσαμπαίοι μπορούν επίσης να θεωρηθούν από τα αρχαιότερα σόγια, τόσο παλιά όσο η ίδια η Καρίτσα.  Πρόκειται για πολύ μεγάλο σόι μόνο μέρος του οποίου προέρχεται από κοινό πρόγονο.  Από πρόσφατες έρευνες συμπεραίνεται ότι ο Γεώργιος Κατσάμπης, που εντοπίζεται στον 18ου αιώνα, ίσως να είναι ο χαμένος κρίκος και κοινός πρόγονος όλων των μεταγενέστερων Κατσαμπαίων.  Από τότε και μετά, το σόι κατατάσσεται σε τρεις διαφορετικές οικογενειακές ομάδες που αναγνωρίζονται καλύτερα από τα παρατσούκλια τους, που έχουν αποχτήσει στο πέρασμα του χρόνου. Πρώτα έχουμε τους Μαρκαίους, τους Νταβελαίους και τους Ποφολαίους, δεύτερο τους Γιαννεαίους, τους Κασιδαίους και «Ο Κατσάμπης», και  τελικά τους Βατσουραίους.

Σχετικά τοπωνύμια:

τα Κατσαμπαίικα, του Κατσάμπη τ’ Αλώνι, το Μαρκαίικο Καλύβι, το Βατσουραίικο Στεφάνι

 

Μαρκαίος, Νταβέλης και Πόφολος

Οι οικογένειες Μάρκου, Νταβέλη και Πόφολου έχουν στενή συγγένεια μεταξύ τους. Ξεκινάνε με το Μάρκο Κατσάμπη (Μαρκαίο) πριν  έξι  γενεές, ο οποίος είχε τρεις γιους: το Γιάννη, το Γεώργιο και το Χρήστο. Ο Γιάννης παντρεύτηκε την Κατερίνα Γιάννη Κοντογιάννη (Φουρλογιαννού)  και συνέχισε με το παρατσούκλι «Μαρκαίος». Ο Γεώργιος παντρεύτηκε την Βενέτα Γιάννη Βουρβουριώτη (Λάμπρου) και απόχτησε το παρατσούκλι «Νταβέλης», ενώ ο Χρήστος παντρεύτηκε τη Μαρίκα Ρουβέλη από τη Χούνη και του κόλλησαν το παρατσούκλι «Πόφολος».  Ο Γιάννης Δημητρίου Κατσάμπης (Μαρκαίος), ο πρώτος Καριτσιώτης που εγκαταστάθηκε στην Αδελαΐδα της Νότιας Αυστραλίας, είναι δισέγγονος του πρώτου Μαρκαίου.  Ο Αντώνης Κωνσταντίνου Κατσάμπης (Νταβέλης),  ο αγροφύλακας του χωριού από το 1961 μέχρι το1966, είναι εγγονός του πρώτου Νταβέλη.  Και, ο Κώστας Γιάννη Κατσάμπης (Πόφολος), ο πρώτος  πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου από το 1999 μέχρι το 2003, είναι δισέγγονος του πρώτου Πόφολου.

 

Γιαννές, Κασίδης και «Ο Κατσάμπης»

Οι οικογένειες Γιαννέ, Κασίδη και «Ο Κατσάμπης» ξεκινάνε από τον Παναγιώτη Δημητρίου Κατσάμπη που πιθανώς να γεννήθηκε στη δεκαετία του 1820. Ο Παναγιώτης και η γυναίκα του, η Κατερίνα, απόχτησαν τέσσερις γιους: τον Αποστόλη, το Γιάννη, το Δημήτρη και το Γιώργη. 

 

Ο Αποστόλης έφυγε από την Καρίτσα και πήγε στο Γεράκι να παντρευτεί την Φιλιππία Αντωνάκη. Τα δε παιδιά τους μετανάστεψαν στις Ηνωμένες Πολιτείες προς το τέλος του προπερασμένου ή στις αρχές του περασμένου αιώνα.

 

Ο Γιάννης παρέμεινε στην Καρίτσα όπου τόσο ο ίδιος όσο και οι απόγονοί του απόχτησαν το παρατσούκλι Γιαννέ. Ο Σωτήρος Γιάννη Κατσάμπη, επάγγελμα οδοντίατρος, είναι δισέγγονος του πρώτου Γιάννη Παναγιώτη Κατσάμπη (Γιαννέ).

 

Ο Δημήτρης ήταν παππούς του Δημητρίου Κωνσταντίνου Κατσάμπη, ισχυρού άντρα του χωριού με μεγάλη δραστηριότητα και επιρροή ως κοινοτάρχης και επιχειρηματίας, που γεννήθηκε το 1896 και γνωριζόταν δε απλά με το όνομα «Ο Κατσάμπης».  «Του Κατσάμπη τ’ Αλώνι» δίπλα στον Αϊ-Νικόλα είναι τοπωνύμιο που επισφραγίζει την ύπαρξη της σπουδαίας αυτής οικογένειας. Ο δε Κώστας Δημητρίου Κατσάμπης, ο σημερινός αντιδήμαρχος των Γερονθρών, είναι δισέγγονος του Δημήτρη Παναγιώτη Κατσάμπη.

 

Ο Γιώργης που γεννήθηκε το 1848 είχε παρανομαστεί Κασίδης.  Ήτανε παντρεμένος με τη Χρυσούλα Γεωργίου Χαγιά (Γιωργηχαγιά) και είναι ο κοινός απόγονος των Κασιδαίων.

 

Βατσούρας

Τέλος, οι οικογένειες του Βατσούρα, που ξεκινάνε με το Γιάννη Θανάση Κατσάμπη και τη γυναίκα του τη Μετάξω κατά το 1820, είναι ξεκομμένο παρακλάδι από τον κύριο κορμό των υπόλοιπων Κατσαμπαίων, εκτός αν αποδειχτεί ότι ο πρώτος Θανάσης του 18ου αιώνα ήταν πράγματι γιος του πρώτου Γεώργιου, δηλαδή του υποτιθέμενου κοινού πρόγονου ή χαμένου κρίκου όλων των Κατσαμπαίων.  Το «Βατσουραίικο Στεφάνι», πιο κάτω από το πατρικό τους σπίτι, είναι τοπωνύμιο που δείχνει τη σχέση τους με το χωριό.  Ο Αργύρης και ο Βαγγέλης ήταν οι μόνοι που είχαν απομείνει από την ομάδα αυτή και μετανάστεψαν με τις οικογένειές τους στη Μελβούρνη και στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας αντίστοιχα στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Οι τελευταίοι στο χωριό ήταν η οικογένεια του Βαγγέλη Γιάννη Κατσάμπη (Βατσούρα) που έφυγε το 1961. Ο γράφων είναι πέμπτης γενεάς απόγονος των Βατσουραίων.       

 

ΜΑΛΑΒΑΖΟΣ

Οι Μαλαβαζαίοι είναι κι αυτοί πολυπληθείς που δύσκολα βρίσκουν κοινό πρόγονο.  Τρεις ευδιάκριτες οικογενειακές ομάδες Μαλαβαζαίων παρουσιάζονται.  Πρώτα έχουμε τους Ρουμαναίους που περιλαμβάνουν τις οικογένειες Μακάριου, Σιουλάρμπη και Γκαβοχρήστου, δεύτερο τους Κρεκαίους και Καψαλαίους που περιλαμβάνουν τις οικογένειες Μάλαμα και Λουκά, και τρίτο τους Ζωναραίους, Ρουμελιωταίους και Μαζαρακαίους με τις οικογένειες Κωστή και Μπέη.

Παρά τις δυσκολίες να εντοπιστεί ο γενάρχης όλων των Μαλαβαζαίων της Καρίτσας βάσει συλλογισμών κι έχοντας υπόψη το μοίρασμα των χωραφιών, τα επαναλαμβανόμενα κληρονομημένα βαφτιστικά ονόματα και τις ηλικίες γνωστών ατόμων βγαίνει  εύλογα το συμπέρασμα ο πρώτος κοινός πρόγονος όλων των Μαλαβαζαίων ίσως να ονομαζόταν Κωνσταντίνος, να είχε γεννηθεί γύρω στα 1730  και να ήταν πατέρας του Γιάννη, του Δημήτρη και του Νικόλα.  Ο Γιάννης ήταν πρόγονος των Ρουμαναίων, ο Δημήτρης των οικογενειών  Μπέη, Κωστή, Μαζαράκη και Ρουμελιώτη, κι ο Νικόλας των Κρεκαίων-Καψαλαίων.

Το τοπωνύμιο «Μαλαβαζαίικη Xoύνη», χωράφια που βρίσκονται στους πρόποδες του Καλόγερου, ωστόσο, αποδεικνύουν αδιαμφισβήτητα ότι πρόκειται για σπουδαίο σόι του χωριού.  Η Χούνη ήταν θαμνώδης λεκάνη, κάπου πέντε χιλιόμετρα σε μάκρος, που καθάρισε και έκανε χωράφια ο Δημήτριος Μαλαβάζος κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα.  Όμως με το πέρασμα του χρόνου παραδοσιακές προικοδοτήσεις και κληρονομιές οδήγησαν στη διάσπαση της μεγάλης αυτής έκτασης σε μικρά χωράφια που μοιράζονται πολλοί απόγονοι.  Ως εκ τούτου η Αντωναίικη Χούνη αποτελεί το κομμάτι που δόθηκε προίκα στη Μηλίτσα Νικόλα Μαλαβάζου όταν το 1870 παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Γιάννη Αντώνη (Παναγιωταντώνη).  Παραπέρα τα Κρεκαίικα, Κουλενταίικα και Κωνστανταραίικα είναι χωράφια της χούνης που κληρονόμησαν άλλοι απόγονοι Μαλαβαζαίοι. 

Σχετικά τοπωνύμια: 

η Μαλαβαζαίικη Χούνη, τα Κρεκαίικα Καλύβια, τα Κουλενταίκα, τα Κωνστανταραίικα,  του Ρουμάνου ο Βράχος, το Σφοντάμι του Κωσταντιρουμάνου, του Μπέη ο Βράχος, η Μαζαρακαίικη Μάντρα 

Υπάρχει και η βουνοκορυφή Μαλαβάζο 33 περίπου χιλιόμετρα βορειοδυτικά από την Καρίτσα

 

Ρουμάνος, Μακάριος, Σιουλάρμπης και Γκαβοχρήστος

Οι Ρουμαναίοι, Μακαραίοι, Σιουλαρμπαίοι και Γκαβοχρησταίοι στην πραγματικότητα είναι μια μεγάλη ομάδα που ξεκινάει προς το τέλος του 18ου αιώνα με τη γέννηση του παλαιού Γιάννη Μαλαβάζου που παντρεύτηκε την Αργυρώ και απέκτησαν τον Κωνσταντίνο (Γερορουμάνο), ο οποίος με τη γυναίκα του, τη Σουζάνα, είχαν  τέσσερις γιους: το Γιάννη (Ρουμάνο), τον Αναστάση (Γερομακάριο), το Γιώργη (Γεροσιουλάρμπη) και το Χρήστο (Γκαβοχρήστο).

 

Ο Γιάννης, ίσως ο μεγαλύτερος γιος, είχε παντρευτεί τρεις φορές. Αυτός και οι απόγονοί του συνέχισαν το παρατσούκλι Ρουμάνος. Ένας επιβλητικός βράχος δίπλα στη δημοσιά, όταν πρωτοαντικρίζουμε το χωριό, αποδεικνύει τη σπουδαιότητα αυτής της οικογένειας στην Καρίτσα και δικαιολογημένα ονομάζεται του «Ρουμάνου ο Βράχος». Θρύλος των Ρουμαναίων είναι ο εγγονός του Γερορουμάνου, ο Μιχάλης Μαλαβάζος (Ρουμάνος), που ανήμερα της 25ης Μαρτίου 1914 παρασημοφορήθηκε από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας,  Ελευθέριο Βενιζέλο, με μετάλλια ανδρείας για την γενναιότητά του  τα προηγούμενα δύο χρόνια στους Βαλκανικούς Πολέμους, από το 1912 μέχρι το 1913, για την απελευθέρωση της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης.  

 

Ο Αναστάσης και οι απόγονοί του πήραν το παρατσούκλι «Μακάριος».  Γνωστότερος απ΄ αυτούς, φυσικά, ήταν ο Παπά-Αναστάσης, ο παπάς της Καρίτσας από το 1932 μέχρι το θάνατό του το 1964.   O Παπά-Αναστάσης ήταν εγγονός του πρώτου Γερομακάριου.

 

Ο Γιώργης παντρεύτηκε τη Διαμάντω Γιάννη Καπετανάκη από το Γεράκι. Αυτός και οι απόγονοί του πήραν το παρατσούκλι «Σιουλάρμπης».

 

Ο δε Χρήστος που γνωριζότανε ως «Γκαβοχρήστος» παντρεύτηκε  την Κατερίνα Θανάση Χαρίτου και εγκαταστάθηκε στο Γεράκι.

 

Κρέκος και Καψάλης

Παρά το γεγονός ότι οι Κρεκαίοι και οι Καψαλαίοι θεωρούνται ξεχωριστές ομάδες στην πραγματικότητα και οι δυο συνδέονται με κοινό πρόγονο το Νικόλαο Κωνσταντίνου Μαλαβάζου που γεννήθηκε κάποτε στη δεκαετία του 1760.  Ο Νικόλας λένε αργά στη ζωή είχε δύο γιους, το Γεώργιο (Γεώργη-Κρέκο) και τον Αναστάση (Γερο-Καψάλη)

 

Κρέκος

Οι Κρεκαίοι, είναι μεγάλη ομάδα με κοινό πρόγονο το Γιώργη Νικολάου Μαλαβάζο (Γιωργηκρέκο), της εποχής του 1820, ο  οποίος μέσα σε 100 χρόνια έχει 107 γνωστούς απογόνους. Ένας δισέγγονος, ο Λεωνίδας Γεωργίου Μαλαβάζος, γνωστός ως «Μουρχούτας», υπηρέτησε ως πρόεδρος της Κοινότητας του χωριού, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, στη δεκαετία του '40 και στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια στις αρχές της δεκαετίας του '50.

 

Καψάλης

Το Καψαλαίικο αρχίζει με τον Αναστάση Νικολάου Μαλαβάζο (Γεροκαψάλη) που γεννήθηκε γύρω στα 1810. Ο Αναστάσης είχε έξι γιους: τον Παντελή, το Νικόλα, το Σωτήρο, τον Ηλία, το Διαμαντή και το Θανάση.

 

Ο Παντελής που απόχτησε το παρατσούκλι «Καψάλης» είχε τρεις γιους που απόχτησαν δικές τους οικογένειες: το Νικόλα (Καψάλη), τον Κωνσταντίνο (Μάλαμα) και τον Αναστάση (Λουκά).

 

Ο Νικόλας, γνωστός ως «Κοντονικόλας», παντρεύτηκε τη Χρυσούλα Γεωργίου Τσεμπελή (Γριά-Μουμού) κι  είχε τέσσερα κορίτσια: τη Μηλιά που παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Γιάννη Αντώνη (Παναγιωταντώνη), τη Σουσάνα που παντρεύτηκε το Γιώργη Γιάννη Τσολομύτη (Κατέχα), την Παναγιώτα (Κοντοπαναγιώτα) που παντρεύτηκε κάποιον Χαγιά και τη Διαμάντω που παντρεύτηκε  το Δημήτρη Γιάννη Κοντογιάννη.

 

Ο Σωτήρος πέθανε πρόωρα και άφησε τη γυναίκα του, Σουσάνα Δημητρίου Ζαχαρία, νέα και τυφλή, να μεγαλώσει έξι παιδιά, τρία αγόρια και τρία κορίτσια. Τα κορίτσια έμειναν στην Καρίτσα, ενώ όλοι οι γιοι της Σουσάνας μετανάστεψαν στο Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών και δεν ξαναγυρίσανε ποτέ στην πατρίδα.

 

Ο Ηλίας παντρεύτηκε  σώγαμπρος στους Μολάους και εγκαταστάθηκε στις Γούβες, ενώ ο Διαμαντής απόχτησε μια κόρη, τη Μαρίνα, και ο Θανάσης έμεινε άτεκνος.

 

Μπέης, Κωστής, Μαζαράκος, Ρουμελιώτης και Ζωναράς

Ο Μπέης, ο Κωστής, οι Μαζαρακαίοι, οι Ρουμελιωταίοι και οι Ζωναραίοι, όλοι τους, αρχίζουν από τον κοινό πρόγονο, τον παλαιό Δημήτρη Μαλαβάζο, που γεννήθηκε γύρω στα 1760. Είχε τουλάχιστον δυο  γιους τον Κωνσταντίνο και το Χρήστο.

 

Ο Κωνσταντίνος κι αυτός είχε δυο γιους, το Δημήτρη και τον Νικόλα (Μπαρμπανικολό).  Ο Δημήτρης είχε δυο γιους, τον Κωνσταντίνο και το Γιάννη που μεταναστέψανε στις Ηνωμένες Πολιτείες.  Εκεί, ο Γιάννης προόδευσε και ξαναγύρισε στο χωριό τόσο πλούσιος που δικαιολογημένα οι συγχωριανοί τον φώναζαν «Μπέη». 

 

Ο Νικόλας είχε πέντε κορίτσια κι ένα γιο, τον Κωνσταντίνο, που το φώναζαν «Κωστή».  Ο Κωστής με τον ξάδερφό του, το Γιάννη Μπέη, μετανάστεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1898 όταν ήταν μόνο 19 χρονών.  Απέκτησε  αμερικανική υπηκοότητα το 1904 και ξαναγύρισε στο χωριό να εκλεγεί πρόεδρος όταν η Καρίτσα απέκτησε ξεχωριστή κοινότητα στις 31 του Αυγούστου 1912.  Την επόμενη χρονιά, το 1913, παντρεύτηκε την Αγγελικό Κόντου με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά: το Νικόλα, την Κατερίνα, την Αφροδίτη και το Δημήτρη.  Όταν ξαναγύρισε ο Κώστης έκατσε μόνο έξι ή εφτά χρόνια στο χωριό.  Σε αυτό το διάστημα όμως έχτισε το καλύτερο και το μεγαλύτερο σπίτι στην Καρίτσα.  Πρόκειται για ένα επιβλητικό, ευρύχωρο, διώροφο χτίριο που αγναντεύει την πλατεία και την κύρια εκκλησία.  Λένε ότι πολύ συγχωριανοί βοήθησαν τον Κωστή στο χτίσιμο γιατί πιστεύανε ένα μέρος του θα στέγαζε καινούργιο κοινοτικό ελαιοτριβείο και κοινοτικό γραφείο.  Δυστυχώς, όπως φαίνεται, ο Κωστής γρήγορα βαρέθηκε τη ζωή του χωριού και το 1919 έφυγε πάλε για το Οχάιο των Ηνωμένων Πολιτειών.  Το δε καινούργιο σπίτι έμεινε στην οικογένειά του ενώ το χτίσιμο του ελαιοτριβείου και του γραφείου, που πολλοί περιμένανε, δεν προχώρησε.  Κάπου εννιά χρόνια αργότερα η Αγγελικό και τα παιδιά έφυγαν να πάνε στον Κωστή στο Οχάιο.

 

Ο Χρήστος είχε τρεις γιους: το Δημήτρη, γνωστός ως «Μαζαράκος», το Γιάννη και το Γεώργιο. Οι απόγονοι του Δημήτρη τώρα βρίσκονται στο Οχάιο και στο Τέξας.  Τα παιδιά του Γιάννη ήταν ο Σπύρος, γνωστός ως «Ρουμελιώτης», ο Δημήτρης, γνωστός ως «Ζωναράς», και ο Αργύρης που εγκαταστάθηκε στο Γεράκι.  Ωστόσο, ο γενεαλογικός κλάδος του Γεώργιου δεν απλώνεται πέρα από τη δεκαετία του 1860.     

 

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

Οι Τριανταφυλλαίοι περιβάλλονται από μυστήριο και τυχοδιωκτισμό.  Πρόκειται για πάρα πολύ παλαιό σόι που σιγά-σιγά χάθηκε από το χωριό.  Η φυγή τους άρχισε γύρω στα 1720 με 1730.  Σύμφωνα με την τοπική παράδοση τον καιρό εκείνο τρία αδέρφια Τριανταφυλλαίοι τράπηκαν σε φυγή όταν ένας απ’ αυτούς σκότωσε Τούρκο από τον οποίον η αδερφή τους είχε μείνει έγκυος και έκανε παιδί που οι χωριανοί το λέγανε «Τουρκόπαιδο.»  Ο παλιάνθρωπος λένε ήταν διορισμένος στις τουρκικές αρχές του χωριού.  Απομεινάρια από τον τουρκικό σταθμό λένε βρίσκονται ακόμα σήμερα σκορπισμένα σε μια γωνιά του Μέλεγου.  Για να μην πιαστούν, κάθε αδερφός πήγε αλλού.  Ένας τράβηξε για την Πλάκα, το λιμανάκι κοντά στο Λενίδι, απ’ όπου τον Αργολικό Κόλπο αρμένισε και έφτασε στις Σπέτσες.  Άλλος πήρε το δρόμο για τον Αγιάννη της Κυνουρίας, κι άλλος διάλεξε τη Γράμμουσα (σημερινό Αμπελοχώρι), εύφορη περιοχή, τέσσερις ώρες απόσταση από την Καρίτσα, που βγάζει σταφύλια και παράγει κρασί.  Στα καινούργια αυτά μέρη για να αποχτήσουν καινούργιες ταυτότητες εγκατέλειψαν το παλαιό τους επώνυμο Τριανταφύλλου και επίσημα υιοθέτησαν το επώνυμο «Καρυτσιώτης».  Έτσι σημερινοί κάτοικοι στην υπόλοιπη Λακωνία, στην Αρκαδία και στις Σπέτσες με επώνυμο «Καρυτσιώτης» πιθανότατα να κατάγονται από την Καρίτσα.

 

Ο διασημότερος απόγονος των Τριανταφυλλαίων είναι ο Δημήτριος Καρυτσιώτης, ευεργέτης του αρχάριου ελληνικού έθνους, ο οποίος, γεννήθηκε το 1741 στον Αγιάννη, μετανάστεψε στην Τεργέστη της Αυστρίας όπου απόκτησε πολλά πλούτη, και συνεργάστηκε στενά με τον Ρήγα Φεραίο, τον εμπνευστή της Φιλικής Εταιρίας, της μυστικής πολιτικής οργάνωσης που προετοίμασε τη μεγάλη ελληνική επανάσταση για την ελευθερία και την εθνική ανεξαρτησία.  Aκολουθώντας τα κηρύγματα του Φεραίου και του Αδαμάντιου Κοραή για άνοιγμα σχολείων στην Ελλάδα, ο Καρυτσιώτης το 1798 άνοιξε ένα ανώτερο ελληνικό σχολείο στον Αγιάννη και το 1805 κι άλλη μεγάλη σχολή στα γειτονικά Αγιαννίτικα Καλύβια (σημερινό Άστρος).  Ο Καρυτσιώτης πέθανε στη Τεργέστη το 1819. Είναι ενδιαφέρον ότι τέσσερα χρόνια αργότερα, από τις 20 του Μάρτη μέχρι τις 18 Απρίλη 1823 στην περίφημη Σχολή Καρυτσιώτη στο Άστρος με προεδρεύοντα τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, έγινε η ιστορική Β΄ Εθνοσυνέλευση των Επαναστατημένων Ελλήνων στην οποία ψηφίστηκε το τότε καινούργιο σύνταγμα της Ελλάδας και καθιερώθηκαν τα χρώματα της ελληνικής σημαίας.  Σύμφωνα με το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, που πήρε μέρος σ’ αυτή, η συνέλευση έγινε στον ίσκιο μιας πελώριας καρυδιάς «εντός του Μουσείου του Καρυτσιώτου». Σήμερα, στο κτίριο της Σχολής Καρυτσιώτη στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Άστρους ενώ άγαλμα του Δημήτριου Καρυτσιώτη επιβλέπει το χώρο.

 

Στο μεταξύ, ο αριθμός των Τριανταφυλλαίων στην Καρίτσα όλο και μίκραινε τόσο από τη φυγή όσο και από μετονομασίες, αφού ένα παρακλάδι υιοθέτησε το παρατσούκλι Κοντογιάννης ως επίσημο επώνυμο κι άλλο έσμιξε τα μικρά ονόματα γιου, Γιάννη, και πατέρα, Αντώνη, να βγάλει το καινούργιο επίσημο επώνυμο, Γιανναντώνης, αργότερα απλά Αντώνης.  Τελικά, με το θάνατο του Γιάννη Τριανταφύλλου (Κοντογιάννη), σε ηλικία 86 χρονών, το 1919, το επώνυμο Τριανταφύλλου εξαφανίστηκε από την Καρίτσα.

Σχετικά τοπωνύμια: 

Καρύτσα (μικροτοπωνύμιο στον Αγιάννη Κυνουρίας όπου πρωτοεγκαταστάθηκε η οικογένεια Καρυτσιώτη γύρω στα 1730)

Σχολή Καρυτσιώτη και Πλατεία Καριτσιώτη (στο Άστρος Κυνουρίας), Riva Karciotti (μεγάλη παραλιακή λεωφόρο της Τεργέστης που ονομάστηκε προς τιμή του Δημήτριου Καριτσιώτη)  

 

ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ

Ο Γιάννης Τριανταφύλλου (Κοντογιάννης) είχε τρεις κόρες και ένα γιο, το Δημήτρη, ο οποίος παράτησε το «Τριανταφύλλου» και πήρε το παρατσούκλι της οικογένειας «Κοντογιάννης» ως επίσημο επώνυμο.  Έτσι, τα παιδιά του συνέχισαν το καινούργιο αυτό επώνυμο.  Δυστυχώς, η παρουσία του ονόματος αυτού στο χωριό διάρκεσε  σχετικά μόνο λίγα χρόνια.  Σβήστηκε τραγικά στα χρόνια του εμφύλιου σπαραγμού, στη δεκαετία του ’40, όταν οι τελευταίοι απόγονοι, ο Γιάννης και η έγκυος αδελφή του Βενέτα, δολοφονήθηκαν, και οι δυο θύματα  του οργισμένου εραστή της Βενέτας.

Σχετικά τοπωνύμια: 

τα Κοντογιανναίικα, τα Κοντογιανναίικα Βράχια, οι Κοντογιανναίικες Στέρνες

 

ΑΝΤΩΝΗΣ ή  ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Αντίθετα από τα άλλα μεγάλα σόγια της Καρίτσας, όλοι οι Αντωναίοι βρίσκουν έναν κοινό πρόγονο, το Γιάννη Αντώνη Τριανταφύλλου (Γιανναντώνη), τσοπάνη, που έζησε από το 1815 μέχρι το 1865.  Ο Γιάννης ένωσε το μικρό του όνομα με αυτό του πατέρα του και ονομάστηκε Γιανναντώνης.  Με τη γυναίκα του, την Κυριακούλα, απέκτησαν τέσσερις γιους – το Γιωργάκη (Λούλο), το Διαμαντή (Ερινάκη), το Θανάση (Θανασαντώνη), και τον Παναγιώτη (Παναγιωταντώνη) – οι οποίοι στη συνέχεια είχαν κι αυτοί μεγάλες οικογένειες.  Για ένα διάστημα μερικοί βάζανε το επώνυμο Γιανναντώνης και άλλοι απλά το Αντώνης που τελικά επικράτησε.  Ως εκ τούτου το επώνυμο εξελίχτηκε από Τριανταφύλλου, σε Γιανναντώνης και κατόπιν σε Αντώνης και Αντωνίου.  Μέσα σε πέντε γενεές ο πρώτος Γιανναντώνης είχε αποκτήσει περισσότερους από 280 γνωστούς απογόνους.  Η Αντωναίικη Πλεύρα κοντά στο Πλατύ Πηγάδι, η Αντωναίικη Χούνη προς τα Ανάσκελα, και η Αντωναίικη Στέρνα δίπλα στον Αϊ-Δημήτρη είναι τοπωνύμια που οπωσδήποτε τιμούν το σόι.

Σχετικά τοπωνύμια: 

η Αντωναίικη Πλεύρα, η Αντωναίικη Χούνη, η Αντωναίικη Στέρνα, του Ερινάκη η Χούνη  

 

ΧΑΓΙΑΣ

Το Χαγαίικο σόι έχει ευρύτερη αντιπροσώπευση στην Καρίτσα. Αν και διασκορπισμένοι, όλοι τους προέρχονται από έναν κοινό πρόγονο.  Ο παλαιότερος Χαγιάς που ξέρουμε είναι ο Παναγιώτης, γνωστός ως Πανωχαγιάς, ο οποίος γεννήθηκε περί το 1810 και ο οποίος είχε μεγάλη οικογένεια: το Διαμαντή (Δράτσα), το Γιάννη (Ρούμπο), το Γιώργη (Γιωργηχαγιά), το Λεωνίδα (Λεοχαγιά), τον Σπύρο (Σπυροχαγιά) και έναν ακόμη που παντρεύτηκε σώγαμπρος κάπου στην Κυνουρία.  Μέσα σε πέντε γενεές ο Πανωχαγιάς είχε αποχτήσει περισσότερους από 350 γνωστούς απογόνους. Ο Διαμαντής Στυλιανού Χαγιάς (Δράτσας), ο πρώτος Καριτσιώτης που πάτησε στη Νότια Αυστραλία, είναι τέταρτης γενεάς απόγονός του, ενώ ο γιος του Στέλιος Χαγιάς, ερευνητής των Οικογενειακών Δέντρων Καριτσιωτών, είναι απόγονος πέμπτης γενεάς.

Σχετικά τοπωνύμια: 

Τα Χαγαίικα (ή Παλιοκάλυβο)

 

TOYNTAΣ

Ένα άλλο αδιάσπαστο σόι είναι οι Τουνταίοι. Ο πρώτος κοινός πρόγονός τους που ξέρουμε είναι ο Παναγιώτης Τούντας που γεννήθηκε προς το τέλος του 18ου αιώνα στην Ζαραφώνα (σημερινή Καλλιθέα) και ήρθε σώγαμπρος στη Καρίτσα στα πρώτα χρόνια του προπερασμένου αιώνα όταν παντρεύτηκε την Μαγδαληνή Δημητρίου Μαλαβάζου. Αλυσίδα τοπωνυμίων, μέσα και έξω στο χωριό, δηλώνουν την ύπαρξη και επιρροή των απογόνων τους.  Στα χαμηλά μέρη κοντά στο Πλατύ Πηγάδι υπάρχουν τα Τουνταίικα Καλύβια και τα Τουνταίικα Βράχια, ενώ μέσα στο χωριό βρίσκουμε το Τουνταίικο Αλώνι και το Τουνταίικο Ρουμάνι πάνω από την κεντρική βρύση.  Έχουμε ακόμα και τη Λεωφόρο Τούντα (Tountas Avenue) στη Λερόη, πόλη 350 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από τη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ.  Η λεωφόρος αυτή ονομάστηκε στη μνήμη του Δημήτριου Τούντα που έφτασε στην Αμερική το 1910, αφομοιώθηκε καλά με το κατεστημένο της Λερόη και αναγνωρίστηκε καταλλήλως.  Το όνομα αναμφίβολα είναι αλβανικής προέλευσης.  Πολλοί Αλβανοί με τις οικογένειές τους επιτράπηκαν να μεταναστέψουνε στην περιοχή πριν 600 χρόνια, προς το τέλος του 14ου και αρχές του 15ου αιώνα, για να καλυφτούνε τότε ελλείψεις στη γεωργία και στην κτηνοτροφία από καματάρηδες και τσοπάνηδες.

Σχετικά τοπωνύμια: 

το Τουνταίικο Ρουμάνι, του Χρηστοτούντα το Μαντρί, τα Τουνταίικα Καλύβια, τα Τουνταίκα Βράχια, το Τουνταίικο Αλώνι, οι Τουνταίικες Μάντρες

Λεωφόρος Τούντα στη Λερόη των ΗΠΑ

 

ΚΡΗΤΙΚΟΣ

Οι Κρητικαίοι έχουν μακρά παρουσία στο χωριό και μπορούν να διαιρεθούν σε τρεις κύριες οικογενειακές ομάδες: τους Μπαλαχαίους, τους Τσαμαλαίους, και τους απόγονους του Παναγιώτη Κρητικού που γεννήθηκε στα 1870.

 

Μπαλάχας

Οι πρώτοι Μπαχαλαίοι εντοπίζονται γύρω στα 1790 όταν στο χωριό ήρθε  ένα παλικάρι από την Κρήτη που το λέγανε Αποστολάκη.  Ο Αποστολάκης σύντομα απόκτησε δική του οικογένεια κι όταν γεννήθηκε ο πρώτος του εγγονός, ο Κωνσταντίνος, το 1840, η οικογένεια έβαλε το Κρητικός ως επίσημο επώνυμο.  Ο Κωνσταντίνος Κρητικός (Μπαλάχας) ήταν έμπορος γαλακτοκομικών, παντρεύτηκε την Παναγιώτα Γεωργίου Τσεμπελή το 1867 και μένανε στο πατρικό σπίτι των Τριανταφυλλαίων.  Του Κρητικού τ’ Αλώνι, κοντά στη Ζάβραινα, χαράζει στο ίδιο το έδαφος τη σύνδεσή τους με το χωριό.

 

Τσαμάλης

Οι Τσαμαλαίοι ήρθαν στο χωριό όταν ο Δημήτρης Κρητικός από τα Φιλάτικα της Αρκαδίας εγκαταστάθηκε οικογενειακώς. Τα Τσαμαλαίικα Βράχια στον δρόμο για τον Αϊ-Δημήτρη μαρτυρούν τη συνεχιζόμενη ύπαρξη της οικογένειας αυτής στην ευρύτερη περιοχή.

Σχετικά τοπωνύμια: 

του Κρητικού τ’ Αλώνι, η Μάντρα του Κρητικού, τα Τσαμαλαίικα Βράχια

 

ΒΟΥΡΒΟΥΡΙΩΤΗΣ ή ΛΑΜΠΡΟΣ

Ο Γιάννης Λάμπρου Βουρβουριώτης από τα Βούρβουρα κοντά στη Τρίπολη εγκαταστάθηκε στον Κοσμά της Κυνουρίας προς το τέλος του 18ου αιώνα και άρχισε μεγάλο σόι εκεί.  Ο συνώνυμος εγγονός του, γεννημένος στον Κοσμά το 1820, ήρθε σώγαμπρος στην Καρίτσα  το 1850 όταν παντρεύτηκε την Καριτσιώτα Παναγιώτα Κωνσταντίνου Μαλαβάζου (Γερονίκολου). Κατά το τέλος του προπερασμένου ή στις αρχές του περασμένου αιώνα οι απόγονοί τους σταμάτησαν να απαντάνε στο Βουρβουριώτης και υιοθέτησαν το όνομα του πατέρα του πρώτου Γιάννη, του Λάμπρου, ως επίσημο επώνυμο.  Ο Γεώργιος Σπύρου Λάμπρος, κατά διαστήματα γραμματέας και πρόεδρος της κοινότητας του χωριού τη δεκαετία του ’60, είναι τέταρτης γενεάς απόγονος του Γιάννη από τα Βούρβουρα.

Σχετικά τοπωνύμια:

η Λαμπραίικη Στέρνα, του Κωνσταντιλάμπρου η Χουνη

 

ΡΟΖΑΚΛΗΣ 

Θεωρείται ότι ο Παναγιώτης Ροζακλής από το γειτονικό Αλεποχώρι, στην άλλη πλευρά της λοφοσειράς του Καλόγερου, πιθανότερα να ήρθε στο χωριό στη δεκαετία του 1860 για να παντρευτεί μια Καριτσιώτα που τη λέγανε Γιωργίτσα. Είχε δυο γιους, το Γιώργη και τον Κωνσταντίνο.  Λέγεται δε, ό,τι μια φορά πατέρας και γιοι είχαν πάει στον Πύργο της Ηλείας για μεροδούλια, όποτε ο ένας γιος, ο Γιώργης, συνέχισε και πήγε στην Πάτρα όπου εκεί δημιούργησε δικό του σπιτικό, δική του οικογένεια.  Έτσι λοιπόν, οι Ροζακλαίοι της Αχαΐας θεωρούνται απόγονοι του Παναγιώτη Ροζακλή.  Ο δε Κωνσταντίνος που ξαναγύρισε με τον πατέρα του στην Καρίτσα παντρεύτηκε τη Ζαχάρω Παναγιώτη Ρήγα (Γερμανού) από τα Φιλάτικα.  Απέκτησαν τρεις γιους, τον Παναγιώτη, που μετανάστεψε στην Αργεντινή και δε ξαναγύρισε, το Νίκο και το Δημήτρη οι οποίοι  παρέμειναν στο χωριό.  Ο Κωνσταντίνος, που στο χωριό τον λέγανε «ΚΑΠΑ – ΠΙ-και Ροζακλής», ήταν εξαιρετικά ευφυής και πολύ δημιουργικός και άφησε εποχή με ανεξίτηλη σφραγίδα.  Ήταν  ο «ποιητής» της Καρίτσας που εξιστορούσε επανειλημμένα τα γεγονότα του χωριού με το μοναδικό και ανεπανάληπτο δικό του ποιητικό τρόπο.  Οι δε  στίχοι του δημιουργούσαν ρήσεις.  Χρημάτισε επίσης ως πρόεδρος του χωριού στα πρώτα χρόνια της κοινότητας.

 

ΤΣΟΛΟΜΗΤΗΣ

Πολλοί είναι οι Τσολομηταίοι στο νότιο Πάρνωνα.  Στην Καρίτσα, όμως, είναι σχετικά λίγοι.  Ρίζα τους είναι ο Κοσμάς της Κυνουρίας.  Στην Καρίτσα όλοι τους ήρθαν σώγαμπροι. 

 

Πρώτος θεωρείται ο Γιάννης Τσολομήτης (Γεροκατέχας)  που εγκαταστάθηκε στο χωριό όταν παντρεύτηκε την Ελένη Κωνσταντίνου  Μαλαβάζου (Γερορουμάνου)  γύρω στα 1850. 

 

Άλλος σώγαμπρος ήταν ο Γιώργης Παναγιώτη Τσολομήτης (Τομαράς).  Ο Γεώργιος ήτανε νέος οικογενειάρχης στο Κοσμά, ευτυχισμένος με τη γυναίκα του Χρυσαφία και το μοναχογιό Παναγιωτάκη, όταν επιστρατεύτηκε στους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912.  Μετά την απόλυσή του το 1913 ξαναγύρισε στον Κοσμά και έμαθε η Χρυσαφία είχε πεθάνει.  Λίγα χρόνια αργότερα, το 1918, ήρθε στην Καρίτσα να παντρευτεί την επίσης χηρευάμενη Ελένη Γιάννη Κατσάμπη (Γερογιαννέ)  με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά, δύο αγόρια και δύο κορίτσια.

 

Το 1961 ένας άλλος Τσολομήτης, ο Γιάννης του Κωνσταντίνου (Τομαρά), ανιψιός του Γεώργιου, παντρεύτηκε την Δέσποινα Λεωνίδα Τούντα (Λεωνιδάκη) και απέκτησαν μεγάλη οικογένεια.

 

ΤΖΟΒΑΝΗΣ

Δεν γνωρίζουμε πολλά για την οικογένεια αυτή εκτός από το γεγονός ότι πρωτοήρθαν στο χωριό στη δεκαετία του 1850 και ότι δύο νέοι, ο Γιάννης και ο Παναγιώτης, σκοτωθήκανε ίσως στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913) ή στην Μικρασιατική καταστροφή (1919-1922). Τα ονόματά τους βρίσκονται ανάμεσα σε 17 άλλα που είναι γραμμένα στο Μνημείο του χωριού. Υπάρχουν πολλοί απ΄ αυτούς στο γειτονικό Κοσμά. Πιθανώς οι πρώτοι Τζοβαναίοι της Καρίτσας να ήταν σώγαμπροι. Το όνομα προφανώς είναι ενετικής προέλευσης και ίσως να προϋπήρχε από τα τέλη του 17ου  ή τις αρχές του 18ου  αιώνα όταν οι Βενετσιάνοι ελέγχανε την περιοχή.

 

ΚΟΥΡΤΕΣΗΣ

Ο πρώτος κοινός πρόγονος από το σόι αυτό είναι ο Παναγιώτης που γεννήθηκε το 1828 και ήρθε σώγαμπρος όταν παντρεύτηκε μια Καριτσιώτα, εννιά χρόνια μικρότερή του, που τη λέγανε Γιωργίτσα.  Είχαν τρεις γιους στη δεκαετία του 1860: το Γιώργη, το Γιάννη και τον Αγγελή.

 

ΧΡΟΝΗΣ

Παρά τη μακρόχρονη παρουσία τους στο χωριό η οικογένεια Χρόνη ήταν πάντα μικρή σε αριθμό. Ο πρώτος κοινός πρόγονός τους είναι ο Δημήτρης Γεωργίου Χρόνης (Παπα-Χρόνης), ένας από τους παλαιότερους παπάδες του χωριού, που γεννήθηκε στο Αλεποχώρι το 1842, μόλις 17 χρόνια μετά την απελευθέρωση. Σε ηλικία 27 χρονών, το 1869 παντρεύτηκε την 20χρονη Καλλιόπη, κόρη του τότε παπά της Καρίτσας, Παναγιώτη Μαλαβάζου.  Φαίνεται ότι αρχικά το νέο ανδρόγυνο εγκαταστάθηκε Αλεποχώρι αφού δύο από τα πέντε παιδιά τους, ο Γεώργιος και η Φωτεινή, γεννηθήκανε εκεί. Η οικογένεια μετακόμισε μόνιμα στην Καρίτσα το 1872 όταν ο Δημήτρης χειροτονήθηκε και διαδέχτηκε τον πεθερό του στο αξίωμα του ιερέα της Καρίτσας.  Από τότε, γνωστός ως «Παπά-Χρόνης», υπηρέτησε στην ενορία του χωριού για 47 χρόνια μέχρι το θάνατό του, το 1928 στις 19 του Γενάρη ημέρα Πέμπτη.  Ήταν 85 χρονών και θάφτηκε σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοση πίσω από το Ιερό της Ευαγγελίστριας.  Αν και το όνομα δεν υπάρχει στο χωριό πλέον, εντούτοις ζουν και υπάρχουν  στην Καρίτσα δισέγγονα και τρισέγγονα του Παπα-Χρόνη.

 

ΠΡΟΦΥΡΗΣ

Κοινός πρόγονος των Προφυραίων στην Καρίτσα είναι ο Κωνσταντίνος του Γιάννη που ήρθε από το γειτονικό Μαρί της Αρκαδίας τη δεκαετία του 1870 και παντρεύτηκε την Χρυσαφία Γιάννη Κατσάμπη (Βατσούρα).  Απέκτησε μαζί της πέντε παιδιά.  Αν και υπάρχουν πολλοί Προφυραίοι στο Μαρί, λέγεται ότι κατάγονται από τα Γιαννιτσά, κοντά στη Θεσσαλονίκη.  Οι παλαιότεροι λένε ό,τι κάποτε τρία αδέρφια από τη Μακεδονία ξεμπαρκάρανε στην Πλάκα, το αρχαίο λιμανάκι στο Λενίδι της Αρκαδίας, και από εκεί  για άγνωστους λόγους χώρισαν.  Ο ένας έμεινε στο Λενίδι, ο άλλος κατευθύνθηκε προς τους Μολάους της Λακωνίας και ο τρίτος ακολούθησε τα μονοπάτια των τσοπάνηδων που τον οδήγησαν στο Μαρί της Αρκαδίας.  Έτσι λοιπόν, όλοι οι Προφυραίοι της νότιας Πελοποννήσου πιθανώς να είναι απόγονοι των τριών αδερφών από τα Γιαννιτσά. Στην Καρίτσα αποδείχθηκαν άνθρωποι έξυπνοι, δραστήριοι και δημιουργικοί.  Δύο από αυτούς ο Γεώργιος Κωνσταντίνου και ο Αλέξης Νικολάου χρημάτισαν πρόεδροι της κοινότητας του χωριού, ενώ άλλοι διακρίθηκαν σε εξειδικευμένες ειδικότητες, όπως ο Κωνσταντίνος Γεωργίου δημοδιδάσκαλος, ο Θανάσης Γεωργίου αεροπόρος, ο Μήτσος Γεωργίου αστυνόμος και ο Βαγγέλης Νικολάου έφθασε το βαθμό του στρατηγού.

 

ΖΑΧΑΡΑΚΗΣ

Η οικογένεια αυτή είχε μια σύντομη παρουσία στην Καρίτσα όταν προς το τέλος του προπερασμένου αιώνα ο Γεώργιος ήρθε και παντρεύτηκε την Σταμάτα Κωνσταντίνου Τσεμπελή (Καφετζή).  Η τελευταία εγγεγραμμένη παρουσία της οικογένειας Ζαχαράκη στην Καρίτσα είναι το 1908, όταν ο 11χρονος γιος τους,  Κωνσταντίνος, έφυγε με προορισμό την Νέα Υόρκη.

 

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑΚΗΣ

Οι Γραμματικάκηδες, επίσης γνωστοί ως Μιχαλαίοι, προέρχονται από το Γκιότσαλι, το παλαιό δίδυμο χωριό του σημερινού Άϊ-Δημήτρη.  Θεωρείται ότι αρχικά κατάγονται από την Κρήτη και φτάσανε στο Γκιότσαλι μέσω Μονεμβασιάς γύρω στο 1700.  Η παράδοση λέει ότι ήταν πέντε αδέλφια και δύο αδελφές.  Το πράσινο, η θαυμάσια θέα και οι άφθονες νεροπηγές  του Γκιότσαλί φαίνεται να άρεσαν στις δυο αδελφές και στους τέσσερις από τους αδελφούς οι οποίοι αποφάσισαν να εγκατασταθούν μόνιμα εκεί.  Ο δε πέμπτος αδελφός, ωστόσο, για κάποιο λόγο δεν ήτανε ικανοποιημένος και τράβηξε βόρεια για τα ακόμα πιο ψηλά βουνά της Αρκαδίας.  Οι ξενοφερμένοι πάντως γρήγορα ριζώσανε και γινήκανε μια από τις πιο πλούσιες και ισχυρές φαμίλιες του Γκιότσαλι.  Πράγματι ένας απ’ αυτούς, ο Νικολός Γραμματικάκης, το 1800, αναγνωριζότανε από τους Τούρκους ως ο δημογέροντας και ο ξεχωριστός πολίτης του Γκιότσαλι.  Από την οικογένεια του Νικολού γνωστοί είναι ακόμα άλλοι τρεις αδελφοί: ο Γιάννης, ο Μιχάλης και ο Βασίλης και, δύο αδελφές: η Μαρίνα και η Χάιδω.

 

Στην Καρίτσα το γενεαλογικό δέντρο των  Γραμματικάκηδων άρχισε ο συνώνυμος εγγονός του Γιάννη.  Ο Γιάννης Δημητρίου Γραμματικάκης ήρθε στο χωριό το 1900, λίγα χρόνια μετά το γάμο του με τη Γιωργίτσα Αθανασίου Αντωνίου (Θανασαντώνη) και  τη γέννηση του  μοναχογιού τους  Μήτσου το 1895.  Δυστυχώς ο Γιάννης πέθανε πρόωρα και η Γιωργίτσα ξαναπαντρεύτηκε αλλά οι δεσμοί του δεύτερου γάμου ήταν αδύναμοι και η άτυχη αφέθηκε ολομόναχη να μεγαλώσει το Μήτσο.  Ο Μήτσος, το 1920, παντρεύτηκε την Κωνσταντίνα Γεωργίου Μαλαβάζου (Ρουμάνου) και απέκτησαν εννιά παιδιά, τρεις γιους και έξι κόρες.  Δραστήριος άνθρωπος,  κοντά στην πλατεία του χωριού ο Μήτσος άνοιξε μαγαζί –ταβέρνα και μπακάλικο- το οποίο κράτησε για πολλά χρόνια.  Τα δε παιδιά του μεταναστέψανε στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου απλώνονται οι κλάδοι του οικογενειακού τους δέντρου.         

 

ΡΗΓΑΣ

Υπάρχουν δυο οικογένειες Ρηγαίων στην Καρίτσα, του «Ρέμπελου» και του «Γερμανού».  Και οι δύο προέρχονται από τα Φιλάτικα της Αρκαδίας. 

 

Ρέμπελος

Ο πρώτος που εγκαταστάθηκε στην Καρίτσα ήταν ο Γιάννης Παναγιώτη Ρήγας (Ρέμπελος)  που ήρθε σώγαμπρος το 1900 όταν παντρεύτηκε την Καριτσιώτα Μαργαρίτα Λεωνίδα Χαγιά (Λεωχαγιά).

 

Γερμανός

Στο δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα ο Παναγιώτης Γιάννη Ρήγας (Γερμανός)  ήρθε από τα Φιλάτικα να παντρευτεί την Αννιώ Μιχάλη Γεωργαντώνη.  Απέκτησαν δυο γιους, το Γιάννη και το Μιχάλη.  Ο Μιχάλης, από τη δεκαετία του 1980 και μετά, εξυπηρετεί τους συγχωριανούς ως γραμματέας της κοινότητας. 

 

ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Σταύρος Οικονομόπουλος (Λαγκαδιανός) ήρθε από τα Λαγκάδια της Αρκαδίας να παντρευτεί τη Δημητρούλα Θανάση Κατσάμπη (Βατσούρα).  Απέκτησαν τρεις κόρες –τη Γεωργία, την Κωνσταντίνα και την Παναγιώτα- και μετά από ένα διάστημα φύγανε από την Καρίτσα  με σκοπό να εγκατασταθούν μόνιμα στο χωριό του, τα Λαγκάδια.  Τα πράγματα δεν πήγανε, εκεί, όπως αυτός τα περίμενε και κατόπιν φύγανε για την Αθήνα όπου ερωτικός δεσμός με μια άλλη Καριτσιώτα, την Σταυρούλα Χρήστου Τούντα, τον παρέσυρε από την οικογένεια, αφήνοντας τη Δημητρούλα, μόνη της, να μεγαλώσει τα τρία κορίτσια. Με τη Σταυρούλα ο Σταύρος απέκτησε τον πολυπόθητο διάδοχο, Γιώργο.

 

ΒΛΑΧΟΣ

Ο Χρήστος Γιάννη Βλάχος από τον Αϊ-Δημήτρη ήρθε στην Καρίτσα  το 1907 ή 1908 για να παντρευτεί την Μετάξω Δημητρίου Κατσάμπη (Βατσούρα) με την οποία απέκτησε έξι παιδιά.  Εγκατέλειψε κι αυτός την οικογένειά του για να φύγει στην Αθήνα με μια άλλη Καριτσιώτα, τη Μαριγώ Γεωργίου Τούντα, την οποία παντρεύτηκε αργότερα και έκανε δεύτερη οικογένεια με πέντε παιδιά.  Όλα μαζί, από τους δύο γάμους, ο Χρήστος είχε έντεκα παιδιά που επέζησαν κι άλλα δέκα που απεβίωσαν σε νηπιακή ηλικία. Θεωρείται ότι το επώνυμο του πατέρα του αρχικά  ήταν Κυριαζής, υιοθέτησε όμως επίσημα το παρατσούκλι «Βλάχος» γιατί έτσι το γνώριζαν καλύτερα.

 

ΓΕΩΡΓΑΝΤΩΝΗΣ

Ο Μιχάλης Γιάννη Γεωργαντώνης από τον Αϊ-Δημήτρη το 1890 παντρεύτηκε τη Φωτεινή, μεγαλύτερη κόρη του Παπά-Χρόνη.  Μετακόμισε με την οικογένειά του, τέσσερα αγόρια και τέσσερα κορίτσια, στην Καρίτσα το 1910

 

ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΣ 

Οι Σταυριαναίοι κατάγονται από τον Κοσμά της Κυνουρίας. Ο Θεόδωρος Γεωργίου Σταυριανός εγκαταστάθηκε στο χωριό όταν παντρεύτηκε την Καριτσιώτα Νικολέτα Γιάννη Ρήγα (Ρέμπελου), στην δεκαετία του 1920.  Ένας  εγγονός του Θεόδωρου, ο Γιάννης Γεωργίου Σταυριανός, είναι για πάρα πολλά χρόνια πρόεδρος της Αδελφότητας των Καριτσιωτών στη Νότια Αυστραλία.

 

ΘΕΟΔΩΡΑΚΑΚΟΣ

Ο Γεώργιος Παναγιώτη Θεοδωρακάκος (Κούρλας) εγκαταστάθηκε στην Καρίτσα στις  αρχές της δεκαετίας του 1920. Οι  Θεοδωρακακαίοι  κατάγονται από τη θρυλική Μάνη, τη μεσαία χερσόνησο της νότιας Πελοποννήσου που καλύπτει κομμάτι της Λακωνίας και της Μεσσηνίας.  Με τον καιρό διασκορπίστηκαν σε πολλά άλλα μέρη της Μεσσηνίας και της Λακωνίας: όπως στο Δαφνί, στην Σκάλα, στην Απιδιά και στους Μολάους.  Οι ρίζες του Γεωργίου βρίσκονται στην Απιδιά της Λακωνίας, περίπου 30 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από την Καρίτσα. Λέγεται ότι στα χρόνια της μεγάλης ελληνικής επανάστασης για την ελευθερία και την εθνική ανεξαρτησία μια οικογένεια τσοπάνων από την Απιδιά προχώρησε με τα κοπάδια της βόρεια προς τα βοσκοτόπια λίγο πιο έξω από το σημερινό  Αϊ-Δημήτρη, τα οποία ονομάστηκαν Δημαίικα.  Το όνομα όμως του πρώτου κοινού προγόνου των, που έκανε την κίνηση αυτή, δεν μας είναι γνωστό. Εντούτοις, όπως φαίνεται, η οικογένεια μεγαλώνοντας σύντομα χωρίστηκε στους Δημαίους και στους Κουρλαίους.

 

Οι Δημαίοι, όπως δείχνει το παρατσούκλι από την μια μεριά, αλλά και το τοπωνύμιο από την άλλη, αρχίζουν  με το Δήμο.  Οι δε Κουρλαίοι προέρχονται από τον  Παναγιώτη. Ο Γεώργιος Παναγιώτη Θεοδωρακάκος  (Κούρλας) είναι πρόγονος όλων των Θεοδωρακακαίων  στην Καρίτσα και στο Γεράκι.  Μετά το θάνατο της πρώτης του συζύγου, της Κυράννας Δημητρίου Κώνστα, τα παιδιά τους, ο Παναγιώτης και ο Νίκος, πήγαν στο Γεράκι, όπου ο Παναγιώτης απέκτησε μεγάλη οικογένεια, ενώ ο Νίκος μετανάστεψε στην Αμερική.  Στο μεταξύ  ο πατέρας Γεώργιος πήγε στην Καρότσα, ξαναπαντρεύτηκε την επίσης χηρευάμενη Χρυσούλα Αναστάση Μαλαβάζου (Κρέκου), και έκανε δεύτερη οικογένεια εκεί. 

 

ΤΣΙΠΟΥΡΑΣ 

Οι Τσιπουραίοι του νότιου Πάρνωνα είναι παρακλάδι των Βουρβουριωταίων.  Ο Σπύρος Παναγιώτη Τσίπουρας ήρθε  στο χωριό μέσω Σουρμπάνου για να παντρευτεί τη Γιαννούλα Γιάννη Κουρτέση στην δεκαετία  του 1930.  Κάνανε τέσσερα παιδιά, δύο αγόρια και δύο κορίτσια, τα οποία όλα μετανάστεψαν στην Αυστραλία.  Ο συνώνυμος εγγονός του, Σπύρος  Παναγιώτη Τσίπουρας, είναι γιατρός στην Μελβούρνη της Αυστραλίας

Σχετικά τοπωνύμια:

η Τσιπουραίικη Σπηλιά

 

ΧΕΛΙΩΤΗΣ

Ο Θανάσης ήρθε στην Καρίτσα, παιδί ακόμα, με την χήρα μητέρα του, η οποία παντρεύτηκε τον Ηλία Αναστάση Μαλαβάζο (Λουκά) και την οποία όλοι θυμούνται με το υποκοριστικό «Γριαλιού» (γριά του Ηλία).  Ο Θανάσης μεγάλωσε στο χωριό και παντρεύτηκε τη Μαργαρίτα  Αντώνη Τούντα (Τσουχλή) με την οποία απόκτησε ένα γιο και τρεις κόρες.  Δραστήριος και δουλευταράς καθώς ήταν, πήγε πολύ καλά στο χωριό και ως ταβερνιάρης και ως μπακάλης στις δεκαετίες του 1950 και 1960.

 

ΓΕΩΡΓΟΣΤΑΘΗΣ

Ο Χρήστος Γιάννη Γεωργοστάθης από τη Χούνη παντρεύτηκε την Κατίγκω Μάρκου Κατσάμπη (Μαρκαίου) στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και έμεινε μόνιμα στην Καρίτσα.

 

ΠΗΛΙΟΥΡΑΣ

Ο Γεώργιος Κωνσταντίνου Πήλιουρας  παντρεύτηκε την Θεοδωρούλα Κωνσταντίνου Μαλαβάζου (Κρέκου) και για 20 χρόνια ήταν διπλοκάτοικος, τους θερινούς μήνες  στον Κοσμά και το χειμώνα στην Καρίτσα. Αργότερα μετανάστεψε οικογενειακώς στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας στη δεκαετία του 1960. Το όνομα ενδεχομένως να είναι αλβανικής προέλευσης.

Σχετικά τοπωνύμια:

Πηλιουριώτικο, γνωστή και ως Πήλιουρα, είναι βουνοκορυφή 13 περίπου χιλιόμετρα ανατολικά της Καρίτσας  

 

 

ΜΑΖΗΣ

Η οικογένεια του Γιάννη Μάζη από την Καλλιθέα είναι οι νεώτεροι εσωτερικοί μετανάστες στο χωριό.  Εγκαταστάθηκαν στη δεκαετία του 1970.  Το όνομα κι αυτό ενδεχομένως να είναι αλβανικής προέλευσης.

 

Περισσότερες πληροφορίες για τις διασυνδέσεις ανάμεσα στα παραπάνω σόγια όπως επίσης και την εξάπλωσή τους, πρώτα στα γειτονικά χωριά, έπειτα σε άλλα μέρη της Ελλάδας και αργότερα σε πολλά μέρη του κόσμου θα βρείτε στα «Οικογενειακά Δέντρα Καριτσιωτών», ιστοσελίδα που διατηρείται από τον Στέλιο Διαμαντή Χαγιά (Δράτσα). Η ιστοσελίδα βρίσκεται στην διεύθυνση:

http://www.tribalpages.com/tribes/karitsa

13/10/2006